2015-05-13
Office
Dzieki stablinosci oraz pozytywnymi wskaznikami ekonomicznymi, polski sektor biurowy odnotowal kolejny rekord w roku ubieglym, kiedy podpisano umowy na ponad 1 mln mkw. powierzchni. Eksperci wskazuja jednak, ze na kolejny rekord polski rynek biurowy bedzie musial jeszcze troche poczekac, bo wiekszosc z najbardziej znaczacych umow zamknela sie w ostatnich miesiacach ubieglego roku. W szczegolnosci zas dotyczyc to bedzie najwiekszego rynku biur w kraju, czyli Warszawy. _x000D_ _x000D_ -"Rynek pozostaje bardzo aktywny, z popytem utrzymujacym sie na zdrowym poziomie."- twierdzi Richard Aboo, partner i szef dzialu biur w Cushman & Wakefield w Polsce. "Przy tak wysokim popycie na powierzchnie biurowe absorpcja siega jedynie 30 proc., co przy dzisiejszym rynku stanowi nie lada wyzwanie dla deweloperow, ktorzy konkuruja dzis ze soba glownie o najmemcow, ktorzy szukaja okazji, by przeniesc swoje siedziby do nowych budynkow."- podkresla. _x000D_ _x000D_ Absorpcja w Warszawie wyniosla w 2014 r. ok. 180 tys. mkw., niewielki wzrost w porownaniu do 163 tys. mkw. odnotowanych w 2013 r. Do tego rosnaca podaz nowej powierzchni biurowej, ktora ma siegnac 660 tys. mkw. w tym roku, presja na czynsze stale rosnie. _x000D_ _x000D_ Sektor uslug wygenerowal blisko 33 proc. rocznego popytu na powierzchnie biurowe w Warszawie w roku ubieglym, dzieki trzem najwiekszym transakcjom, za ktorymi stoja KPMG, Deloitte i PwC. - "Nie spodziewam sie, aby polski sektor bankowy wygenerowal podobna liczbe transakcji."- podkresla Jakub Sylwestrowicz z dzialu najemcow agencji JLL i dodaje, ze to wlasnie sektor bankowy wkazywal w tym roku najwieksza aktywnosc na rynku warszawskim, przy czym konsolidujace sie banki ostatecznie negatywnie wplynely na poziom absorpcji. Najlepszym przykladem tego moze byc ostatnia umowa podpisana przez DnB Bank Polska. Bank wprawdzie pozostal w budynku przy ulicy Postepu, ale przy przedluzeniu umowy o polowe zmniejszyl powierzchnie zajmowana w budynku. Podobnie bylo DZ Bankiem, ktory zamknal swoje warszawskie biuro._x000D_ Jednoczesnie, po polaczeniu z Polbankiem, Raiffeisen wyprowadzil sie z Raiffeisen Business Center, gdzie zajmowal 16,5 tys. mkw. powierzchni biurowej, do powstajacego przy ulicy Grzybowskiej Prime Corporate Center, gdzie wynajal 19,5 tys. mkw. biur. _x000D_ _x000D_ Z punktu widzenia inwestora, zauwaza Anna Duchnowska z Invesco Real Estate, Warszawa zmaga sie z nadpodaza powierzchni biurowej. - "Przy popycie siegajacym srednio 150 tys. mkw., oraz podazy siegajacej blisko 600 tys. mkw., mozna policzyc ile czasu rzeczywiscie potrzeba, aby wypelnic te powierzchnie najemcami. Zwlaszcza, gdy na horyzoncie brakuje dzis nowych graczy, ktorzy mogliby wejsc na polski rynek, a w zamian za to obserwujemy dzis konsolidujacy sie sektor bankowy i ubezpieczeniowy. "Brakuje nowych najemcow, ktorzy na 5 tys. do 10 tys. mkw. powierzchni biurowej. Na rynku znajduja sie obecnie najemcy, ktorzy przynosza swoje biura do nowszych budynkow, czyli dokladnie odwrotnie do tego, z czym mamy do czynienia w polskich miastach regionalnych."_x000D_ _x000D_ Sylwestrowicz dodaje, ze wszechobecny ped do optymalizacji wyznacza dzis kierunek strategii wielu nejcemcow. Co wiecej, dzisiaj najemcy biurowi zastrzegaja sobie prawo do zmniejszenia powierzchni biurowej w budynku podczas trwania umowy. "Nie oznacza to, ze korporacje te nie chca sie rozwijac. Oznacza to, ze dzis bardziej niz kiedykolwiek wczesniej klada nacisk na elastycznosc,"dodaje. "Do tego dochodzi jeszcze wykonczenie biura, ktore stanowi juz staly element zachecania najemcow do wejscia do budynku, lub na pozostanie w nim dluzej."