Podczas gdy rynki finansowe tona w nadplynnosci, chetnych do finansowania nowych projektow w Warszawie wciaz ubywa. W zasadzie tak mialo byc, bo w obliczu obaw dot. nadpodazy powierzchni biurowej na najwiekszym w Polsce rynku biurowym, to wlasnie banki mialy trzymac w ryzach nierzadko przesadnie rozentuzjazmowanych deweloperow. Tym samym, najwiekszym problemem dla deweloperow pozostaja dzis wymagania dotyczace przednajmu. I nie ma tu wyjatkow, bo nawet dwa flagowe projekty biurowe w Warszawie, czyli Warsaw Spire i Q22, potrzebowaly czasu, by rozwinac skrzydla. Mowi sie, ze obie inwestycje moglyby byc juz dawno ukonczone, gdyby nie to, ze finansowanie udostepniane bylo w transzach, w zaleznosci od obecnego poziomu przednajmu. _x000D_ _x000D_ Nie tyczy sie to jednak wszystkich, bo na pewno nie deweloperow z kieszeniami pelnymi gotowki, takich jak HB Reavis, czy Skanska, ktorzy najpierw buduja, a dopiero pozniej finansuja ukonczone juz projekty. A to oznacza dodatkowe klopoty dla "tradycyjnych"deweloperow, bo najemcy zazwyczaj preferuja projekty, ktore moga zobaczyc. _x000D_ _x000D_ Pomimo to apetyt inwestorow nie slabnie na inwestowanie w sektorze, co dodatkowo napedza aktywnosc deweloperow. "Tanie koszty finansowania napedzaja rynek inwestycyjny rowniez w tym sensie, ze umozliwiaja inwestorom oportunistycznym konkurowanie o produkty korowe, dzieki wyzszej dzwigni finansowej."- zauwaza Piotr Piasecki, szef corporate finance w regionie Europy Srodkowej i Wschodniej w JLL. To pozwala nowej grupie inwestorow konkurowac z najwiekszymi funduszami niemieckimi, ktore najczesciej aktywnosc inwestycyjna finansuja z wlasnych srodkow. _x000D_ _x000D_ Naturalnie, rosnaca konkurencja wsrod deweloperow oznacza jeszcze silniejsza pozycje najemcow. Szczegolnie gdy dwa najwieksze projekty w miescie, czyli Q22 i Warsaw Spire, silnie oddzialuja na poziom pustostanow w sektorze. W pelni swiadomi wartosci jaka wnosza do inwestycji whodzac do budynku, niektorzy najemcy naciskaja deweloperow by ci podzielili sie zyskiem ze sprzedazy obiektu. - "Obecnie, rola dewelopera nie ogranicza sie dzisiaj jedynie do podpisania umowy najmu. Dzis musi byc go stac na podpisanie umowy. - podkresla Otis Spencer, dyrektor zarzadzajacy Peakside Polonia Management. - "Znane sa przypadki, gdy najemca, ktory zajmuje 20 proc. budynku, zada nie tylko typowego pakietu z okresem wolnym od czynszu i wykonczeniem biura, czy nawet zachet finansowych. Chca swojego udzialu w zysku, bo rozumieja, ze podpisujac umowe pozwalaja inwestycji ruszyc z miejsca, uwalniajac finansowanie. Co wiecej, maja swiadomosc, ze wchodzac do budynku podnosza wartosc calego projektu. Takie praktyki maja miejsce juz od kilku lat.